Primeira parte do seminario de Francisco Anguita no curso “CCMC no proxecto Climántica”
O sábado 16 de xaneiro, o doutor en Xeoloxía Francisco Anguita e profesor titular da Universidade Complutense de Madrid, inaugurou os seminarios científicos do curso Ciencias para o mundo contemporáneo no proxecto Climántica coa ponencia Do Big Bang ao problema ecolóxico: aproximación do cosmos á problemática ambiental. Pódese ver o video da súa intervención en ClimánticaTV.
Francisco Anguita comezou a sesión disertando sobre as últimas investigacións no tocante ao tempo anterior ao Big Bang e a evolución futura do Universo basándose nas distintan hipótesis vixentes. As investigacións sobre o cosmos e a búsqueda de respostas sobre a orixe do mesmo suscitou o primeiro debate proposto na aula, que quedaba definido pola pregunta de se están xustificadas as grandes inversións en ciencia básica, onde os asistentes poideron aportar a súa visión.
No referente ás novidades na investigación sobre a formación de planetas o profesor Anguita indicou que todo parece indicar que os planetas son máis abundantes que as estrelas no Universo. Apuntou o descubrimento recente da primeira superterra oceánica. É un planeta que transita por diante da súa estrela o que permite averiguar o seu diámetro, posúe 6.6 veces a masa terrestre, conta con un núcleo probablemente sólido e presenta auga líquida na superficie. Nos vindeiros anos, o telescopio Kepler aportará información moi interesante sobre planetas con tamaño semellante ao da Terra e que orbitan ao redor doutras estrelas. Unha das metas destas investigacións vai encamiñada a atopar vida fora do noso planeta o que dou pé a formular un dilema moi aproveitable para trasladar aos alumnos e conseguir abrir un debate interesante: cambia algo se descubrimos vida fora da Terra?.
As novidades científicas sobre o Sistema Solar serían que o Sol probablemente formouse nun cúmulo globular en compañia doutras estrelas, según parece determinarse polo estudo de meteoritos con grandes cantidades de isótopos inestables formados durante a explosión dunha supernova, non obstante son demasiados para unha única supernova e a conclusión pode ser que procede dunha familia de supernovas.
Coñecemos o que sucede na Terra para formarse os oróxenos (subducción e colisión) e se observamos planetas como Venus vemos estruturas tectónicas parecidas ás da Terra. Estos rasgos son máis evidentes nos relevos de Marte comparables por exemplo ás estructuras da Cordilleira Cantábrica, Alpes, etc. Quere dicir esto que existe ou existiu tectónica de placas noutros planetas?.
Existen evidencias de cambios climáticos globales noutros corpos do sistema solar como poden ser Marte ou Venus onde poido existir un océano fai uns 4.000 millóns de anos que se evaporou. En Europa atópase o maior depósito de agua líquida no Sistema Solar polo que se pode pensar que neste satélite de Xúpiter houbo algún fluxo de enerxía que logrou fundir o xeo pero o que é unha dúbida é se esta enerxía todavía se manten.
Francisco Anguita acércanos ás posibilidades de facer habitable un planeta como Marte e que como primeiro paso tería a reconstrución da atmosfera primitiva. Unha actuación encamiñada a tal fin sería a da emisión por parte de fábricas instaladas na superficie, de gases de efecto invernadoiro como son os freóns. A emisión de inxentes cantidades destos gases tardarían uns 10.000 anos en derreter o xeo marciano e ofrecer unha primeira oportunidade para a vida vexetal (100.000 anos para os animais).
Despois dunha viaxe polo Universo chegamos á Terra e o profesor Anguita nos indica que a enerxía que todavía conserva o núcleo terrestre, despois de 4.500 millóns de anos de evolución, é considerable pois tan só o 4 % deste núcleo solidificou. Ademais fai fincapé na sincronía existente entre o remate do bombardeo meteorítico que sufreu a Terra máis ou menos aos 3.900 millóns e a aparición da vida.
Fai 100 millóns de anos produciuse, causado por un evento no interior da Terra, un máximo na temperatura da atmosfera terrestre e posteriormente o planeta comeza a enfriarse. As predicións máis pesimistas indican para o 2.100 aumentos de ata 7 ºC na temperatura media global o que nos aproximaría ao clima da época dos dinosauros.
